UCM'den ABD'nin 4 hakimine yönelik yaptırım kararına tepki

LAHEY/CENEVRE/VIYANA (AA) - UCM'den yapılan açıklamada, ABD'nin 4 mahkeme hakimine yönelik yaptırım kararının üzüntüyle karşılandığı belirtildi.

Açıklamada, "Bu tedbirler, dünyanın dört bir yanından 125 üye devletin verdiği yetkiyle faaliyet gösteren uluslararası bir yargı kurumunun bağımsızlığını baltalamaya yönelik açık bir girişimdir. Adaletin sağlanması adına çalışanları hedef almanın, çatışmalardan etkilenen sivillere faydası yok. Bu, sadece cezasızlıkla hareket edebileceklerine inanan kişileri cesaretlendiriyor." ifadeleri kullanıldı.

Yaptırımların yalnızca belirlenmiş kişileri değil aynı zamanda üye devletlerin vatandaşları ve kurumsal varlıkları dahil olmak üzere mahkemeyi destekleyen herkesi hedef aldığı kaydedilen açıklamada, "Bu yaptırımlar, mahkeme önündeki tüm durumlarda masum mağdurlara, hukukun üstünlüğüne, barış, güvenlik ve insanlığın vicdanını sarsan en ağır suçların önlenmesine karşı yöneltilmiştir." değerlendirmesinde bulunuldu.

Açıklamada, UCM'nin personelinin arkasında durduğu ve Roma Statüsü ile adalet ve usul ilkelerine sıkı sıkıya uygun olarak savaş suçları, insanlığa karşı suçlar, soykırım ve saldırganlık suçunun mağdurlarına adalet getirmek amacıyla çalışmalarını kararlılıkla sürdüreceği vurgulandı.

Yaptırımlara uğrayanların arasında Mahkemenin Başkan Yardımcısı Beninli Hakim Reine Adelaide Sophie Alapini Gansou, Ugandalı Hakim Solomy Balungi Bossa, Perulu Hakim Luz del Carmen Ibáñez Carranza ve Sloven Hakim Beti Hohler yer alıyor.

ABD, daha önce UCM Başsavcısı Kerim Han hakkında da yaptırım kararı almıştı. Filistin soruşturmasına bakan 6 hakimden 4'üne yaptırım uygulayan ABD'nin Fransız ve Japon hakimleri yaptırımların dışında tutması dikkati çekti.

Hollanda ve Slovenya'dan tepki

Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, X hesabından yaptığı açıklamada, "Hollanda, Uluslararası Ceza Mahkemesi yetkililerine yönelik yeni yaptırımları onaylamıyor. Bağımsız uluslararası mahkemeler, engellenmeden çalışmalarını yürütebilmeli. Mahkemenin arkasında kararlılıkla duruyoruz." görüşünü paylaştı.

Veldkamp, "125 üye devletten biri ve ev sahibi ülke olarak, mahkemenin mümkün olduğunca engelsiz işlev görebilmesini sağlama konusunda tamamen kararlıyız." değerlendirmesinde bulundu.

Slovenya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da "Slovenya, ABD hükümetinin Slovenya'dan bir hakim de dahil olmak üzere UCM'nin 4 hakimine yönelik açıklanan yaptırımlarından üzüntü duyuyor." ifadesi kullanıldı.

Açıklamada şunlar kaydedildi:

"Slovenya, yargı kurumlarına yönelik baskıyı ve yargı faaliyetlerine müdahaleyi reddediyor ve mahkemelerin hukuk ve adalet çıkarları doğrultusunda hareket etmesi gerekiyor. Mevcut durumda vatandaşımız olan hakimi görevini yerine getirmesinde destekleyeceğiz. Bir AB üyesi devlet vatandaşının yaptırım listesine dahil edilmesi nedeniyle Slovenya, (AB düzeyinde yaptırımların uygulanmasını engelleyen) yasanın derhal devreye girmesini önerecek."

Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Callamard'dan açıklama

Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard da yaptığı açıklamada, 4 UCM hakimine yönelik yeni ABD yaptırımlarının uluslararası adalete ve cezasızlıkla mücadeleye yönelik saldırı olduğunu vurgulayarak, "Kurallara dayalı düzene inanan hükümetler, 4 hakimi yaptırımların etkisine karşı korumak için gerekli tüm tedbirleri almalı. UCM'ye tam desteklerini güvence altına almalı. UCM'nin bağımsızlığına ve tarafsızlığına bağlılıklarını açık ve yüksek sesle dile getirmeli." değerlendirmesinde bulundu.

Callamard, "Tüm tutuklama emirleri uygulanmalı ve UCM tüm soruşturmalarında desteklenmeli. Uluslararası adalet, bir savaş alanı. En başından beri böyleydi. Mağdurlar, bunu çok iyi biliyor. Adalet arayışını ve hukukun üstünlüğünü rayından çıkarmaya, baltalamaya, yok etmeye yönelik tüm girişimlere karşı savaşmaya ve direniş göstermeye devam edeceğiz." ifadelerini kullandı.

BM yaptırım kararından rahatsız

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, ABD yönetiminin UCM hakimlerine yönelik kararına ilişkin yazılı açıklama yaptı.

"ABD hükümetinin, Afganistan veya Filistin'deki durumlarda kararların bir parçası olan 4 UCM hakimine yönelik yaptırım uygulama kararından derinden rahatsızım." görüşünü paylaşan Türk, ulusal veya uluslararası düzeyde hakimlere yargısal görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle yönelen saldırıların, ABD'nin uzun zamandır savunduğu hukukun üstünlüğü ve hukukun eşit korunmasına saygıya doğrudan aykırı olduğuna dikkati çekti.

Türk, "Bu tür saldırılar, iyi yönetişimi ve adaletin gerektiği gibi uygulanmasını derinden zedeliyor. Bu son önlemlerin derhal yeniden değerlendirilmesini ve geri çekilmesini talep ediyorum." ifadelerine yer verdi.

Avrupa'dan UCM'ye destek

Avrupa'daki birçok ülke, Washington yönetiminin yaptırım kararına ilişkin açıklamalarda bulundu.

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, sosyal medya platformu X'ten yaptığı açıklamada, "Komisyon, Uluslararası Ceza Mahkemesini ve yetkililerini tamamen desteklemektedir." ifadesini kullandı.

UCM'nin dünyanın en ağır suçlarının faillerinden hesap sorduğunu belirten von der Leyen, Mahkemenin baskı olmaksızın özgürce hareket edebilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Von der Leyen, her zaman küresel adaletten ve uluslararası hukuka saygı duymaktan yana olacaklarını vurguladı.

Hollanda

Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, X hesabından yaptığı açıklamada, "Hollanda, Uluslararası Ceza Mahkemesi yetkililerine yönelik yeni yaptırımları onaylamıyor. Bağımsız uluslararası mahkemeler, engellenmeden çalışmalarını yürütebilmeli. Mahkemenin arkasında kararlılıkla duruyoruz." görüşünü paylaştı.

Veldkamp, "125 üye devletten biri ve ev sahibi ülke olarak, mahkemenin mümkün olduğunca engelsiz işlev görebilmesini sağlama konusunda tamamen kararlıyız." değerlendirmesinde bulundu.

Slovenya, ABD'nin UCM hakimlerine yaptırım kararını şiddetle kınadı

Slovenya Cumhurbaşkanı Natasa Pirc Musar, X'ten yaptığı paylaşımda, "ABD'nin Sloven hakim Beti Hohler de dahil Uluslararası Ceza Mahkemesi hakimlerine yaptırım uygulama kararını şiddetle kınıyorum. Bu hareket, son derece rahatsız edici ve kabul edilemezdir." görüşünü paylaştı.

Musar, hiçbir ülkenin, adalet ve hukukun üstünlüğüne hizmet edenlere tehditte bulunmaması ya da cezalandırmaması gerektiğini vurguladı.

UCM'nin insanlığı ilgilendiren en ciddi suçları kovuşturmak üzere uluslararası toplum tarafından kurulmuş bağımsız bir yargı kurumu olduğunu belirten Musar, bu Mahkemenin hakimlerini zan altında bırakmanın, hesap verebilirlik ve adalet fikrine yönelik bir "saldırı" olduğunu kaydetti.

Musar, Slovenya'nın UCM'nin bağımsızlığını savunmaya devam edeceğini vurgulayarak "ABD'nin bu kararı, uluslararası hukukun ölümü anlamına gelmemektedir. Aksine, bu durum sadece onu koruma kararlılığımızı güçlendirir çünkü uluslararası hukuka saygı, Slovenya'nın dış politikasının merkezinde yer almaktadır." değerlendirmesinde bulundu.

Slovenya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da "Slovenya, ABD hükümetinin Slovenya'dan bir hakim de dahil olmak üzere UCM'nin 4 hakimine yönelik açıklanan yaptırımlarından üzüntü duyuyor." ifadesine yer verildi.

Açıklamada şunlar kaydedildi:

"Slovenya, yargı kurumlarına yönelik baskıyı ve yargı faaliyetlerine müdahaleyi reddediyor ve mahkemelerin hukuk ve adalet çıkarları doğrultusunda hareket etmesi gerekiyor. Mevcut durumda vatandaşımız olan hakimi görevini yerine getirmesinde destekleyeceğiz. Bir AB üyesi devlet vatandaşının yaptırım listesine dahil edilmesi nedeniyle Slovenya, (AB düzeyinde yaptırımların uygulanmasını engelleyen) yasanın derhal devreye girmesini önerecek."

Avusturya

Avusturya Dışişleri Bakanlığının sosyal medya platformu X hesabından yapılan açıklamada, ABD'nin, 4 UCM hakimi hakkındaki yaptırım kararından derin üzüntü duyulduğu bildirildi.

Açıklamada, "Uluslararası Ceza Mahkemesinin, uluslararası suçların cezasız kalmaması için yürüttüğü çalışmalar baltalanmamalıdır." ifadesi kullanıldı.

Finlandiya

Finlandiya Dışişleri Bakanlığının X hesabından yapılan açıklamada, ABD'nin yaptırım kararından derin endişe duyulduğu kaydedildi.

Açıklamada, UCM'nin görevini korkmadan yerine getirebilmesinin gerektiğine işaret edilerek, Mahkemenin yargı ve kovuşturma bağımsızlığının önemi vurgulandı.

Muhabir: Selman Aksünger,Muhammet İkbal Arslan,Salih Okuroğlu