İSTANBUL (AA) - Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ile İstanbul Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nde düzenlediği basın toplantısında, ekim ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı.
Zor bir dönemden geçildiğini ifade eden Bolat, Türkiye'nin başta mal ve hizmet ihracatını artırma, ekonomik ilişkilerini geliştirme ve yurt dışında müteahhitlik hizmetlerinde yeni atılımlar yapma konusundaki yoğun aktif ticaret diplomasisi gerçekleştirdiklerini belirtti.
Bolat, dünyada ticaret savaşları, korumacılık tedbirleri, ekonomik durgunluk, zayıf dış talep, jeopolitik gerilimlerin gerçekleştiği bir ortamda Türkiye'nin ekonomik büyüme, üretim, istihdam ve ihracat artışı başarılarıyla istikrarlı bir ekonominin sağladığı güven ve huzur ortamıyla yola devam ettiğini söyledi.
Yılının ilk yarısında yüzde 3,6'lık reel büyümenin sağlandığını anımsatan Bolat, 'Son 22 yılda yüzde 5,3 ortalama reel büyüme sağladık. Kovid-19'un başladığı 2020 başından beri son 5 yılda yüzde 5,4 yıllık reel büyüme sağladık.' dedi.
Bolat, Uluslararası Para Fonu (IMF) tahminlerine göre Türkiye'nin yıl sonunda satın alma gücü paritesine göre birer sıra yükselerek dünyanın 11'inci, Avrupa'nın ise 4'üncü büyük ekonomisi olmasının beklendiğini ifade etti.
Reel kesim güven endeksinin ekim ayında yüzde 1,2 artarak 102 değerine yükseldiğini aktaran Bolat, imalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranının bir önceki aya göre 0,2 puan artışla yüzde 74 seviyesine ulaştığını kaydetti.
'Ekim ayında, hem aylık hem de yıllıklandırılmış, mal ihracatında rekor kırıldı'Bakan Bolat, ekonomik güven endeksinin ekim ayında yüzde 0,3 artarak 98,2 değerine yükseldiğini belirterek, yıllık enflasyonun da yeniden gerileyerek yüzde 32,9 seviyesine gerilediğine dikkati çekti.
Ekim ayında hem aylık hem de yıllıklandırılmış bazda mal ihracatında rekor kırıldığına işaret eden Bolat, ekim ayında ihracatın yüzde 2,3 artışla 24 milyar dolar olarak gerçekleştiğini ifade etti.
Bolat, en yüksek ekim ayı ihracatı gerçekleşirken son 12 aylık toplamda da 270,2 milyar dolara ulaşarak yeni bir rekora daha imza atıldığını belirterek, böylece 270 milyar dolar eşiğinin aşılmış olduğunu vurguladı.
Yılının ilk 10 ayının 8'inde mal ihracatında artış kaydedildiğini kaydeden Bolat, 'İlk 10 aylık dönemde yüzde 3,9 artış ile mal ihracatımızda net 8,4 milyar dolarlık bir artış yaşandı.' ifadelerini kullandı.
Ekim ayında mal ithalatı 31,4 milyar dolar olduBakan Bolat, hizmetler ihracatının ocak-ekim döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 4 milyar dolar artışla 103 milyar dolara ulaşacağını tahmin ettiklerini belirterek, ekim ayında yıllıklandırılmış olarak hizmetler ihracatının yüzde 5,4 artışla 121,2 milyar dolara yükselmesini beklediklerini kaydetti.
Yılbaşında ortaya koyulan mal ve hizmet ihracatı hedefi olan 390 milyar dolara eylül ayında ulaşıldığını anımsatan Bolat, 'Ekim ayında ise yıllıklandırılmış olarak toplamda 391,4 milyar dolara ulaşarak bu hedefin de üzerine çıktık. Daha iki ayımız var. 150 bine yaklaşan mal ve hizmet ihracatçılar ailesiyle birlikte dünyadaki zor şartlara rağmen, acımasız ve zor rekabet şartlarına rağmen bu rakamlarımızı daha da yükseklere taşımak için var gücümüzle çalışacağız.' açıklamasını yaptı.
Bolat, en yüksek ekim ayı ihracatı rekorunun kırıldığını belirterek, ekim ayında net 527 milyon dolar artış sağlandığının altını çizdi.
Ekim ayında mal ithalatının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,6 artarak 31,4 milyar dolar olarak gerçekleştiğini ifade eden Bolat, mal ithalatında ekim ayında net artışın 2 milyar dolar olduğunu bildirdi.
'İki ayın sonunda 394 milyar dolara doğru toplam mal ve hizmet ihracatını gerçekleştireceğiz'Bakan Bolat, ocak-ekim döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 75,1 olduğunu belirterek, yıllıklandırılmış bazda Türkiye'nin ithalat rakamının 361 milyar dolar olarak gerçekleştiğini belirtti.
Hizmetler sektörünün, özellikle temmuz, ağustos, eylül ve ekim aylarında turizmin ve lojistik sektörünün katkılarıyla hizmet ihracatını artırmaya devam ettiğine dikkati çeken Bolat, şu değerlendirmelerde bulundu:
'2023'te hizmet ihracatında 105,5 milyar dolara ulaşmıştık. 2024'te 110 milyar dolar hedeflerken 117 milyar dolar ihracat yaptık. Geçen yıl hizmetler ihracatı ithalat dengesi 61,5 milyar dolar fazla verdi. Bu yıl için hedefimiz 121 milyar dolardı, ekim ayı itibarıyla bu hedefi 200 milyon dolar aşmış durumdayız. Böylece hem mal hem de hizmet ihracatında 391,4 milyar dolara ulaştık, iki ayın sonunda 394 milyar dolara doğru toplam mal ve hizmet ihracatını gerçekleştireceğiz.'
'Yıllıklandırılmış cari işlemler açığı 21,6 milyar dolar olarak gerçekleşecek'Bakan Bolat, hizmet ihracatındaki 61,5 milyar dolarlık fazla ile cari işlemler açığının geçen yıl 10,5 milyar dolara düştüğünü hatırlatarak, bu rakamın 2023'te 41,5 milyar dolar ve deprem dönemindeki aşırı ithalat nedeniyle de mayıs 2023'te tepe noktasının 56 milyar dolar olduğunu kaydetti.
Bu yıl için ise eylül ayında aylık 1 milyar dolarlık, ekim ayında aylık 500 milyon dolarlık cari fazla vereceklerini dile getiren Bolat, tahminlere göre ekim ayı itibarıyla, yıllıklandırılmış cari işlemler açığının 21,6 milyar dolar olarak gerçekleşeceğini söyledi.
Bolat, cari işlemler açığının milli gelire oranının 2023'te yüzde 3,6, 2024'te ise 0,8 puan düşüşle çok iyi bir orana indirdiklerini ifade ederek, 'Bu yıl ilk yarı yıl sonunda yüzde 1,3 düzeyindedir, bunlar son derece makul ve düşük rakamlardır. Bu noktada açıklanan verilere göre de, Merkez Bankası verilerine göre, ilk 8 ayda cari açığımız 18,3 milyar dolar düzeyindedir.' açıklamalarında bulundu.
Motorlu kara taşıtları ihracatta en çok artış gösteren ilk 5 fasılda en iyi ürün grubu olduOcak-ekim döneminde ihracatta en çok artış gösteren ilk 5 fasıl ürün grubunu açıklayan Bolat, '3,3 milyar dolarla motorlu kara taşıtları, savunma sanayi ürünlerinde ise 1,2 milyar dolar, inorganik kimyasallar 972 milyon dolar, elektrikli makina ve cihazlar 951 milyon dolar ve bakır ile bakırdan yapılmış eşyalar ise 676 milyon dolar oldu.' ifadelerini kullandı.
Bolat, aynı dönemde ihracatta en çok azalış gösteren ilk 5 faslın da yaklaşık 986 milyon dolarla mineral yakıtlar, 517 milyon dolarla örülmemiş giyim eşyası, 410 milyon dolarla örme giyim eşyası, 300 milyon dolarla meyveler ve 280 milyon dolarla değirmencilik ürünleri olduğunu dile getirdi.
'AB'ye gerçekleştirilen ihracat yüzde 8 artarak 97,2 milyar dolara ulaştı'Bakan Bolat, ocak-ekim döneminde ithalatta en çok azalış ve artış gösteren ilk 5 fasıl ürün grubu için şu değerlendirmeleri yaptı:
'En çok azalış gösterenler, 1,6 milyar dolarla mineral yakıtlar, 931 milyon dolarla demir ve çelik, 437 milyon dolarla organik kimyasal ürünler, 204 milyon dolarla metal cevherleri ve 163 milyon dolarla dokumaya elverişli lifler olarak gerçekleşmiştir. İlk 5 fasılda en çok artan ürünler ise, altın ve kıymetli taşlar 4,2 milyon dolar, motorlu kara taşıtları 4 milyar dolar, bakın bunun ikisinin toplamı 8,2 milyar dolar yapıyor.
Bu yıl ilk 10 ay itibarıyla dış ticaret açığımız sadece 8 milyar dolar oldu, yani dış ticaret açığımızın neredeyse tamamı otomotiv ve altın ithalatından kaynaklanıyor. En çok artış gösterenlere devam edersek, 1,7 milyar dolarla elektrikli makina ve cihazlar var, ardından 1,1 milyar dolarla kazan ve makine, yine 1,1 milyar dolarla bakır ve bakırdan eşya olarak gerçekleşti.'
Bakan Bolat, ocak-ekim döneminde Türkiye'nin en fazla ihracat yaptığı ilk 5 ülkenin, Almanya, Birleşik Krallık, ABD, İtalya ve Irak olduğunu belirterek, Türkiye'nin önemli ticaret ortaklarından olan Avrupa Birliği'ne (AB) gerçekleştirilen ihracatın yüzde 8 artarak 97,2 milyar dolara ulaştığını kaydetti.
Politika faizi ya da ticari kredi faizlerini düşürüldüğünde ihracatçılara çok önemli bir finans desteğinin sağlanmış olduğunu aktaran Bolat, 'Kurumlar vergisi indirimi zaten devam ediyor. Merkez Bankası'nın ihracatta döviz bozdurma durumunda verdiği pirim biliyorsunuz 3 ay uygulanacaktı. Sonra bir üç ay daha uzatıldı 31 Ekim'e kadar. Şimdi de 6 ay daha uzatılarak 30 Nisan'a kadar yüzde 3 prim desteği de verilmeye devam edilecek.' ifadelerini kullandı.
Muhabir: Yunus Türk