İSTANBUL (AA) - ABD'li yetkililerin Çin ile yaşanan ticaret gerilimine ilişkin uzlaşmacı açıklamaları küresel piyasalarda risk algısının azalmasını sağladı. Yetkililerden gelen pozitif açıklamalar ABD'nin Çin ile yaşanan ticari gerginlikleri yatıştırmak için çaba gösterdiğine işaret ediyor.
ABD Başkanı Donald Trump, cuma günü verdiği röportajda, Çin'e uygulamakla tehdit ettiği yüzde 100 tarifenin 'sürdürülebilir' olmadığını belirterek, 'Çin ile aramız iyi olacak ama adil bir anlaşma yapmalıyız.' dedi.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile birkaç hafta içinde görüşeceğini bildiren Trump, 'Her iki taraf için de iyi olacak bir anlaşma yapacağımızı düşünüyorum.' dedi. ABD ve Çin arasında karşılıklı tarife artışlarıyla tırmanan ticaret geriliminin çözümü için yürütülen müzakerelerin yeni turunun bu hafta Malezya'da yapılacağı bildirildi.
Xinhua'nın haberine göre, Çin'in Ekonomik İlişkilerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Hı Lifıng, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer ile bu sabah video konferans yoluyla görüştü.
Görüşmede taraflar, iki ülke arasındaki ekonomi ve ticaret istişarelerinin yeni turunun en kısa zamanda yapılması konusunda anlaştı. ABD'de bölgesel bankalara yönelik endişelerin yumuşaması da küresel risk iştahını olumlu etkiledi.
Öte yandan Trump, 1 Kasım'dan itibaren ithal edilen orta ve ağır hizmet tipi kamyonlar, bunların parçaları ve otobüslere tarife uygulanmasını öngören bildiriyi imzaladı.
Analistler, ABD'de bu hafta açıklanacak enflasyon verisinin piyasaların odağında bulunduğunu belirtti.
Ulusal İşletme Ekonomisi Derneğinin (NABE) geçen hafta düzenlediği toplantıda konuşan ABD Merkez Bankası (Fed) Fed Başkanı Powell, bankanın bilanço küçültme sürecinin gelecek aylarda sona erebileceğini söyledi.
Powell'ın açıklamaları sonrasında para piyasalarında Fed'in bu ay ve aralıkta faizi 25'er baz puan indirmesine kesin gözüyle bakılırken, 2026 yılı genelinde toplam 3 faiz indirimi yapacağına ilişkin beklentiler güçlendi.
Ekonomik veri ve söylemlerin yanı sıra jeopolitik gelişmeler de yakından takip ediliyor. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Donald Trump'ın 2 hafta içinde Macaristan'da bir araya geleceğini belirtti.
Geçen hafta 4 bin 379,4 dolarla rekor kıran altının onsu, yeni haftaya düşüşle başladı. Altının onsu şu dakikalarda yüzde 0,2 düşüşle 4 bin 243 dolardan işlem görüyor.
ABD 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,02, dolar endeksi yatay seyirle 98,4 seviyesinde bulunuyor. Brent petrolün varil fiyatı ise jeopolitik gerilimlerin azalabileceğine ilişkin iyimserlikle önceki kapanışın yüzde 0,4 altında 60,8 dolara geriledi.
New York borsası pozitif seyrettiNew York borsasında ABD'de bankacılık sektörüne ilişkin endişelerin azalmasıyla cuma günü pozitif bir seyir izlendi. Geçen hafta ülkenin bölgesel bankalarından Zions Bancorp ve Western Alliance'ın bazı kredilerde usulsüzlükle karşılaştıklarını açıklamasının ardından bankaların kredi portföylerine ilişkin kaygılar artmış, bölgesel banka hisseleri perşembe günü sert gerilemişti.
Cuma günü ise Zions'un hisseleri yaklaşık yüzde 6 ve Western Alliance'ın hisseleri yüzde 3 değer kazandı.
Bu gelişmelerle geçen hafta cuma göünü Dow Jones endeksi yüzde 0,52, S&P 500 endeksi yüzde 0,53, ve Nasdaq endeksi yüzde 0,52 değer kazandı. ABD'de endeks vadeli kontratlar haftaya pozitif başladı.
Avrupa borsaları cuma günü negatif seyrettiAvrupa borsaları, ABD'de olası bir bankacılık krizi endişeleriyle cuma gününü düşüşle tamamladı. Avrupa'nın önde gelen bankalarından Barclays ve Deutsche Bank hisseleri yüzde 5'ten fazla düştü.
Bölgede açıklanan makroekonomik verilere göre, Avro Bölgesi'nde yıllık enflasyon eylülde beklentilere paralel yüzde 2,2 oldu. İngiltere ekonomisi ağustosta aylık bazda yüzde 0,1 ile beklentiler dahilinde büyüdü.
Öte yandan Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's (S&P), Fransa'nın kredi notunu 'A+/A-1'e düşürürken, not görünümünü 'durağan' olarak belirledi.
Bu gelişmelerle geçen hafta cuma günü İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,86, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,18, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,45, Almanya'da Dax 40 endeksi de yüzde 1,76 değer kaybetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar haftaya karışık seyirle başladı.
Asya borsalarında risk iştahı arttıAsya borsalarında Japonya'daki siyasi belirsizliklerin azalması ve Çin'de açıklanan büyüme verisinin beklentilerin üzerinde gerçekleşmesiyle yükselişler öne çıktı.
İktidardaki Liberal Demokrat Parti ile ana muhalefetteki Japonya İnovasyon Partisi hükümeti kurma konusunda anlaşarak, Takaiçi Sanae'nin ülkenin ilk kadın başbakanı olmasının önünü açtı. Takaichi'nin mali açıdan genişlemeci bir politika izlemesi bekleniyor.
Makroekonomik veri tarafına bakıldığında Çin'de 3. çeyreğe ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) yıllık bazda yüzde 4,8 ile beklentilerin üzerinde arttı. Ülke ekonomisi yılın 2. çeyreğinde yüzde 5,2 büyümüştü. Ülkede eylül ayına ilişkin perakende satışlar yüzde 3, sanayi üretimi de yüzde 6,5 arttı.
Çin'de eylül ayına ilişkin sabit sermaye yatırımları ise yıllık bazda yüzde 0,5 azaldı. Ülkede sabit sermaye yatırımları Kovid-19 salgınından bu yana ilk kez azaldı. Öte yandan Çin Merkez Bankası, beklentiler dahilinde 1 yıllık gösterge faiz oranlarını yüzde 3'te, 5 yıllık gösterge faiz oranlarını da yüzde 3,50'de sabit bıraktı.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,7, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,7, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 2,4, ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,3 değer kazandı.
S&P, Türkiye'nin kredi notu ve görünümüne dair güncelleme yapmadıCuma günü satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,56 değer kaybederek 10.208,76 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ekim vadeli kontrat ise cuma günü akşam seansında normal seans kapanışına göre yüzde 0,1 arttı.
Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,1 artışla 41,9001'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 41,9490'dan işlem görüyor.
G20, IMF ve Dünya Bankası toplantılarına katılmak üzere Washington'da bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Uluslararası Finans Enstitüsünün (IIF) Yıllık Üye Toplantısı'nda Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Bakan Şimşek, enflasyonun düştüğünü, bütçe açığının oldukça makul düzeyde olduğunu ve dış dengesizliklerin büyük ölçüde giderildiğini ifade etti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan da IMF ve Dünya Bankası'nın yıllık toplantılarının yapıldığı Washington'daki Atlantik Konseyi'nde fiyat istikrarını sağlamaya kararlı olduklarını belirterek, 'Fiyat istikrarını en önemli hedef olarak görüyoruz. Bunu ele aldığımızda, diğer tüm sorunlar da çözülecektir. İlk günden beri, fiyat istikrarını sağlamak için enflasyonu düşürmeye odaklandık.' dedi.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P, Türkiye'nin kredi notu ve görünümüne dair güncelleme yapmadı.
S&P, halihazırda Türkiye'nin uzun vadeli kredi notunu 'BB-' ve kredi notu görünümünü 'durağan' olarak değerlendiriyor.
Analistler, bugün yurt içinde uluslararası yatırım pozisyonu ile yurt dışı Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), yurt dışında ise Avro Bölgesinde cari işlemler dengesinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.100 ve 10.000 seviyelerinin destek, 10.300 ve 10.400 seviyelerinin ise direnç konumunda olduğunu ifade etti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, eylül ayı yurt dışı üretici fiyat endeksi
10.00 Türkiye, ağustos ayı uluslararası yatırım pozisyonu
11.00 Avro Bölgesi, ağustos ayı cari işlemler dengesi
ABD'de resmi kurum verileri açıklanmayacak
Muhabir: Burhan Sansarlıoğlu