BERLIN (AA) - Rusya ile Ukrayna arasında Şubat 2022’de başlayan savaşın üzerinden 3 yıldan fazla bir zaman geçti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 11 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, Ukrayna ile İstanbul’da ön koşulsuz doğrudan görüşmelerin 15 Mayıs'ta yeniden başlatılmasını önerdi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de o gün Putin’i Türkiye’de bekleyeceğini söyledi.
Bu gelişmeler tüm gözleri yarın Türkiye’nin ev sahipliğinde İstanbul’da yapılacak barış görüşmelerine çevirdi.
Siyaset bilimci Funke, Rusya ile Ukrayna arasında barış sağlanmasına dönük son çabaları AA muhabirine değerlendirdi.
Funke, İstanbul'da Mart 2022'de de Rusya ile Ukrayna arasında müzakere yapıldığına işaret ederek, “İstanbul’da bir araya gelmek bir umut işaretidir.” dedi.
Söz konusu dönemde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın arabuluculuğunda çok kapsamlı müzakere sonuçları elde edildiğini anımsatan Funke, “Ve bu sonra Zelenskiy'nin istediğini istemeyen ve engelleyen NATO'nun müdahalesi nedeniyle başarısız oldu. Özellikle (Joe) Biden yönetimindeki ABD ve (Boris) Johnson yönetimindeki İngiltere’nin” diye konuştu.
Johnson’ın daha sonra nisanın ilk yarısında Kiev’e giderek (savaşa) devam edilmesi sinyalini verdiğini aktaran Funke, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in de ‘bir daha asla böyle bir saldırganlık yapamaması için Rusya'yı zayıflatmak istiyoruz’ dediğini, bunun da gerilimin artması yönünde bir sinyal olduğunu anlattı.
Funke, söz konusu dönemde savaşta 30 bin ölü ve yaralının ifade edildiğini, şimdi ise bu sayının yüz binlere yükseldiğini dile getirerek, “İstanbul’un sinyalini yeniden başlatmanın zamanı geldi. Vladimir Putin de bunu ‘kesintiye uğrayan görüşmeleri sürdürmek istiyoruz’ şeklinde söyledi.” şeklinde konuştu.
Türkiye’nin her iki tarafça da da farklı şekillerde arabulucu olarak kabul edildiğini vurgulayan Funke, bunda Erdoğan'ın yaklaşımının da etkili olduğunu vurguladı. Funke, “Bu bakımdan İstanbul uygun yerdir. Daha iyi bir yer yok.” ifadesini kullandı.
Riyad’ın veya Batı Avrupalı başkentlerin buna uygun olmadığına dikkati çeken Funke, “Yani İstanbul bir uzlaşmaya varmak için en iyi ve belki de son şanstır.” dedi.
Funke, Putin’in görüşmelere katılmasının beklenip beklenmediğine ilişkin soruya “Putin sadece (müzakerelerin) başarılı olma ihtimali net olduğunda gelir.” yanıtını verdi.
“O da gelirse ben de gelirim” şeklindeki küçük oyunların ciddi bir şey olmadığını belirten Funke, ciddi müzakerelerin her iki tarafın çıkarlarının örtüşmesine dayandığını da vurguladı.
Funke, her iki ülke için de büyük zorluğun iki ülkenin güvenliği ve toprak uzlaşısı konusunda ilerleme kaydedilip kaydedilmeyeceği olduğuna değinerek, “Bunlar iki temel noktadır. Bu saatlerde perşembe gününe kadar ilerleme kaydedilirse, o zaman iyi bir başlangıç olabilir. Ancak bunu ancak perşembe günü bilebiliriz.” diye konuştu.
10 Mayıs’ta Avrupalı liderlerin Kiev’e yaptıkları ziyareti de değerlendiren Funke, “Bu, önemi abartılmaması gereken bir sinyaldi.“ şeklinde konuştu.
Funke, Almanya Başbakanı Friedrich Merz’in Rusya’nın önerileri kabul etmemesi durumunda Avrupa Birliği’nin (AB) yaptırımları sertleştireceği yönündeki çıkışını eleştirerek, “Elbette bu (ziyaret) bir dayanışma sinyaliydi. Ancak Alman Başbakanımız Merz gibi ültimatomlarla her şeyi zorlamak zaten bugünlerde başarısız oldu. Bir şey getireceğini bilmeden ültimatom verilmez.” ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna ve Rusya devlet başkanlarından konuya odaklanmalarını ve ciddi bir şekilde müzakerelere katılmalarını istediğini dile getiren Funke, “Bu kişiler (İstanbul’a) gelebilirler. Şimdilik kendileri gelmeyebilir veya sadece biri gelir ve sonra gider.” dedi.
Funke, biri gelmedi diye diğerinin kızmasının ciddi görünmeyeceğini söyleyerek, “Bundan daha fazlası söz konusu. Bu, savaşı bitirmekle, on binlerce, yüz binlerce ölü ve yaralıdan kaçınmakla ilgilidir.” diye konuştu.
Bu sefer başarısız olunsa da müzakerelere devam edileceği izlenimi taşıdığını vurgulayan Funke, “Eğer Ukrayna halkının, Ukrayna yönetiminin, Zelenskiy'nin ya da diğerlerinin gerçekten uzlaşmaya varmak için herhangi şansı varsa, o zaman Putin'in de vardır. Trump bunu istiyor ve her iki yönetimi de ciddi bir baskı altına alıyor.” ifadelerini kullandı.
Funke, "Almanya, Fransa ve İngiltere’nin rolü ne olabilir?" şeklindeki soruya da “Şu ana kadar yaptıkları şey, Ukrayna yönetiminin yanında olduklarını göstermek için baskıyı artırmak. Ancak bunun için geç oldu. Bu üç yıl boyunca barış girişimlerini başlatabilirlerdi. Bunu çeşitli şekillerde talep ettik, gerçekleşmedi. Bu onların zayıflığını ifade ediyor.” yanıtını verdi.
Muhabir: Erbil Başay